Tạp chí quốc tế và nhà xuất bản uy tín

Đăng Ngày: tháng 12 07, 2025
Cao Công Nghĩa

1. Các khái niệm cơ bản

Scopus là một cơ sở dữ liệu học thuật, đa ngành khổng lồ, do nhà xuất bản Elsevier quản lý. Scopus chứa hàng triệu bảng tóm tắt và trích dẫn các bài báo khoa học, sách, kỷ yếu hội nghị từ các tạp chí được bình duyệt, giúp các nhà nghiên cứu tìm kiếm tài liệu, theo dõi xu hướng, phân tích các hoạt động khoa học và đánh giá uy tín công trình nghiên cứu, tác giả, cũng như tạp chí thông qua các chỉ số như SJR, SNIP, CiteScore.

WoS (Web of Science) là cơ sở dữ liệu trích dẫn khoa học do Clarivate Analytics quản lý, dùng để theo dõi, đánh giá chất lượng và mức độ ảnh hưởng của các công trình nghiên cứu khoa học.

SCIE (Science Citation Index Expanded) là chỉ mục khoa học cốt lõi trong Web of Science Core Collection, do Clarivate Analytics quản lý, dùng để đánh giá chất lượng và mức độ ảnh hưởng của các tạp chí khoa học trong lĩnh vực khoa học tự nhiên, kỹ thuật, y sinh.

ESCI (Emerging Sources Citation Index) là một chỉ mục thuộc Web of Science Core Collection, do Clarivate Analytics quản lý, dùng để liệt kê các tạp chí khoa học mới nổi. ESCI trong quá trình theo dõi và đánh giá chất lượng để có thể được nâng cấp lên SCIE hoặc SSCI hoặc AHCI.

SCOPUS

 └── WoS

     ├── SCIE

     │    ├── Q1

     │    ├── Q2

     │    ├── Q3

     │    └── Q4

     └── ESCI (chưa chia Q)

2. Danh mục các tạp chí quốc tế uy tín

a. Danh mục tạp chí Web of Science - ISI

WoS-ISI chỉ bao gồm SCIE/SCI và AHCI, trong khi đó ESCI là danh mục của các nguồn mới nổi, bao gồm các tạp chí chưa đủ điều kiện vào 3 danh mục uy tín và lâu đời phía trên, nhưng được cộng đồng giới học thuật giới thiệu hay yêu cầu đưa vào.

Để kiểm tra tạp chí có thuộc danh mục SCIE/SCI, SSCI, AHCI, ESCI hay không, nhà khoa học có thể vào link: https://mjl.clarivate.com/home và tìm kiếm theo tên tạp chí hoặc số P-ISSN của tạp chí. Click vào "Coverage" của kết quả tìm kiếm phù hợp (nếu có) để lấy thông tin về danh mục cụ thể của tạp chí. Nếu không có kết quả tìm kiếm phù hợp, tức là tạp chí đó không nằm trong WoS-ISI.

Hình 1. Kiểm tra tạp chí thuộc danh mục WoS

Chú ý rằng, chỉ các tạp chí thuộc danh mục SCIE/SCI hoặc SSCI mới có chỉ số Impact Factor (IF). Chỉ số này của các tạp chí được cập nhật hàng năm trong Journal Citation Reports. Chỉ số IF càng cao thì được hiểu là chất lượng của tạp chí đó càng tốt.

Để tra chỉ số IF của tạp chí nhà khoa học vào link này: https://www.scijournal.org/

Hình 2. Kiểm tra chỉ số impact factor

b. Danh mục tạp chí Scopus

Scopus được xây dựng từ tháng 11 năm 2004 và thuộc sở hữu của nhà xuất bản Elsevier (Hà Lan). Bên cạnh WoS-ISI, Scopus cũng là một danh mục được rộng rãi sử dụng để đánh giá chất lượng các tạp chí khoa học.

Để kiểm tra tạp chí có thuộc danh mục Scopus hay không, nhà khoa học có thể vào link: https://www.scopus.com/sources và tìm kiếm theo tên tạp chí hoặc số P-ISSN của tạp chí. Nếu không có kết quả tìm kiếm phù hợp, tức là tạp chí đó không nằm trong danh mục Scopus. Cần lưu ý, các tạp chí khoa học (Journals) chỉ là một trong các sản phẩm khoa học thuộc danh mục Scopus bên cạnh Book Series, Conference Proceedings, Trade Publications. Nhà khoa học cần kiểm tra mục Source Type để đảm bảo tạp chí thuộc mục Journals. Ngoài ra, nhà khoa học có thể dùng bộ lọc của kết quả tìm kiếm để biết được tạp chí thuộc quartile nào (Q1, Q2, Q3 hoặc Q4).

Hình 3. Kiểm tra tạp chí thuộc Scopus

c. Công cụ chọn tạp chí (Tool check)

Mỗi công cụ đều có cái ưu điểm và nhược điểm riêng từ Scopus/Scimagor và WoS. Tuy nhiên, để đánh giá toàn diện một tạp chí thì Letpub hoặc MIAR vẫn được nhiều nhà khoa học lựa chọn. Thời gian lựa chọn tạp chí còn quan trọng hơn cả viết một bài báo, ít có ai viết xong rồi mới chọn tạp chí cả.

Link Letpub: https://www.letpub.com/journal-selector

Link MIAR: https://miar.ub.edu/

Hình 4. Lựa chọn tạp chí bằng letpub

3. Danh mục nhà xuất bản quốc tế uy tín

Các tạp chí được xuất bản bởi một số nhà xuất bản sau đây thường cũng sẽ là các tạp chí uy tín như: Springer, Elsevier, Taylor and Francis, Sage, Oxford University Press, Cambridge University Press, Emerald, Macmillan Publishers, Inderscience Publishers, Edward Elgar Publishing, Degruyter, World Scientific.

Ngoài ra, các nhà xuất bản của 100 trường đại học hàng đầu thế giới theo xếp hạng của Times Higher Education World University Rankings (THE) do tạp chí Times Higher Education (Anh) hợp tác với Thomson Reuters bình chọn hàng năm cũng thuộc các nhà xuất bản có uy tín.

Những tạp chí quốc tế khác nằm ngoài hệ thống WoS/Scopus nhưng thuộc nhà xuất bản của 500 trường đại học hàng đầu thế giới theo bảng xếp hạng QS. Nhà khoa học có thể tra cứu theo đường link sau: https://www.topuniversities.com/qs-world-university-rankings

4. Kiểm tra thứ hạng SJR của các tạp chí quốc tế

Nhóm nghiên cứu SCImago (SCImago Research Group) xây dựng chỉ số SCImago Journal Rank (SJR) nhằm đo lường mức độ uy tín của các tạp chí khoa học. SCImago Journal Rank có 4 hạng Quartile: Q1, Q2, Q3 và Q4. Các tạp chí thuộc Q1 sẽ có chất lượng tốt nhất, tiếp đến là các tạp chí thuộc Q2, Q3 và cuối cùng là Q4.

Để kiểm tra, các nhà khoa học vào link: https://www.scimagojr.com/index.php và tìm kiếm theo tên tạp chí hoặc số P-ISSN của tạp chí. Click vào kết quả tìm kiếm phù hợp (nếu có), kéo xuống Quartiles và để chuột vào ngành tương ứng của bài báo và năm mới nhất, trang web sẽ hiển thị số liệu Quartile cần thiết.

Hình 5. Kiểm tra chỉ số SJR

5. Các nhà xuất bản kém chất lượng (không nên đăng bài)

Có một số nhà xuất bản  hoặc tạp chí kém chất lượng (predatory) đã được nhiều trường đại học cảnh báo đến các nhà nghiên cứu khoa học cần cẩn trọng khi gửi đến để đăng bài. Các nhà khoa học có thể truy cập danh sách này tại link: https://beallslist.net/ 

Ngoài danh mục tạp chí kém chất lượng đã được liệt kê ở hai trang web trên, hiện nay cũng có hiện tượng một số tạp chí truy cập mở (Open-Access) kém chất lượng gửi mail mời chào các tác giả đăng bài với mức xử lý bài cao. Tuy nhiên, các quy trình phản biện độc lập không được thực hiện nghiêm túc, không quan tâm đến chất lượng của bài viết, kết quả chấp nhận đăng bài nhanh chóng, một tác giả đăng liên tục trong các số liền nhau của cùng volume, thậm chí đăng 2 bài trong một số. Mốt số tạp chí loại này thậm chí vẫn đang thuộc danh mục WoS/Scopus, nhưng trong tương lai nhiều khả năng những tạp chí này sẽ bị rút khỏi danh mục WoS/Scopus và bị đưa vào danh sách Beallslist.

Nói chung, không nên đăng bài trên các tạp chí thuộc nhà xuất bản MDPI, Hindawi, Frontiers.

6. Các link tra cứu cần thiết cho nhà khoa học

a. Kiểm tra tạp chí thuộc danh mục Web of Science: Kích vào đây

b. Kiểm tra tạp chí thuộc danh mục Scopus: Kích vào đây

c. Kiểm tra thứ hạng SJR (Quartile) của tạp chí: Kích vào đây

d. Kiểm tra tạp chí thuộc SCIE: Kích vào đây

e. Tra cứu chỉ số Impact Factor (IF): Kích vào đây

f. Xác thực số ISSN: Kích vào đây

g. Danh sách 100 trường Đại học hàng đầu thế giới theo xếp hạng của Times Higher Education World University Rankings: Kích vào đây

h. Những tạp chí quốc tế khác nằm ngoài hệ thống WoS/Scopus nhưng thuộc nhà xuất bản của 500 trường đại học hàng đầu thế giới theo bảng xếp hạng QS: Kích tại đây